Een monument: elf putdeksels
Herdenken van Friendly Fire
Op 17 juli 2018 – bij de herdenking van de bombardementen op Fokker in 1943 – werd op het Van der Pekplein de eerste van elf grote putdeksels onthuld. Dankzij de inspanningen van Karel de Beurs – voormalige beheerder van de Noorder begraafplaats, – zijn de gegevens van vele slachtoffers achterhaald. Hun namen staan vermeld op de rand van de elf putdeksels, waarvan er zes in de Van der Pekbuurt liggen, twee in de buurt van het Mosplein, twee bij de St.Ritakerk en het Hagendoornplein en één aan de andere kant van het Noord-Hollands kanaal op het Kraaienplein nabij het getroffen politiebureau aan de Adelaarsweg.
Een monument in de buurt
Op de Nieuwe Noorder staat sinds 2003 een monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de bombardementen van juli 1943. Is dan een tweede monument dan nog wel nodig?
Het stadsdeel Amsterdam-Noord heeft gemeend van wel. De putdeksels in de buurten waar de slachtoffers vielen geven aanleiding tot bezinning. Onder de 206 slachtoffers zaten 41 jongens en meisjes die jonger waren dan zeventien, met nog een heel leven voor zich. De namen in de rand horen bij oude en jonge mensen, bij echtparen en gezinnen die in één klap kapot zijn gegooid. Daarover is lang gezwegen omdat de bevrijding het uiteindelijke, zeer gewenste doel was. Over de vele ernstig gewonden – die voor het leven schade opliepen – wordt nauwelijks gesproken. Van deze geschiedenissen kan iedereen leren door na te denken over wat oorlog met burgers doet.
De geallieerden waren erg geschrokken van het aantal burgerdoden op 17 juli 1943. Doelen nabij woonwijken werden niet meer van zes kilometer hoogte gebombardeerd. Als het nou eens de Duitsers waren geweest die de bommen hadden gegooid? Zouden mensen dan eerder hun hart hebben gelucht?
Adopteer een putdeksel
Ze liggen gewoon in de straat, op het plein, voor dat huis, bij die bushalte. Zand, bladeren en zwerfvuil maken geen onderscheid. Deze elf monumenten verdienen zorg om leesbaar en zichtbaar te blijven. Doe het als je op weg naar huis of wandelend met de hond langskomt. Doe het als je toch al de ramen doet of de auto schoonmaakt. Of gewoon omdat je wil dat het er schoon uitziet.
Wie is bereid een putdeksel in de buurt te adopteren om die zo nu en dan schoon te vegen? Ieder monument verdient het met zorg schoongehouden te worden. U kunt u opgeven bij het stadsdeel en bij het Historisch Centrum.
1. Rita kerk Hagendoornplein, Amsterdam |
2. Flying Fortress B-17 |
||
3. Plattegrond Amsterdam Noord 1943 Hagendoornweg, Amsterdam |
4. Mitchell B-25 Meidoornplein, Amsterdam |
||
5. WAR PIGEON Van der Pekplein, Amsterdam |
6. PILOOT Heimansweg, hoek Jac. P. Thijsseplein, Amsterdam |
||
7. Bommen Ranonkelkade, Amsterdam |
8. BANG! Lupineplein, Amsterdam |
||
9. Fokker Distelplein, Amsterdam |
10. FRIENDLY FIRE Mosveld, Amsterdam |
||
11. Vliegtuigen B-25 Mosplein, Amsterdam |